روایت مشرق از ابهامات تراژدی سقوط پرواز اوکراینی/
ردپای مرموز جنگ الکترونیک آمریکا در اشتباه بزرگ پدافندی را رها نکنید/ شناسایی در کوران Suter یا شلیک در Fog of War +عکس
متخصصان سایبری، اطلاعاتی را در اختیار برخی رسانه‌های تخصصی خارجی گذاشته‌اند که نشان می‌دهد در سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی، نقش حمله سایبری تروریستی پررنگ بوده است.
به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، حادثه غم انگیر و تاسف بار سقوط یک هواپیمای اوکراینی در سحرگاه روز چهارشنبه هفته گذشته را شاید بتوان یکی از تلخ‌ترین حوادث سالهای اخیر کشورمان دانست که دل‌های مردم را غصه‌دار کرد و جمعی از هموطنان را به کام مرگ کشاند.
بعد از بروز این حادثه تاسف بار، نیروهای مسلح و دیگر بخش های مسئول در کشورمان وارد بحث تحقیق و تفحص پیرامون این موضوع شده و در نهایت در صبح روز شنبه، ستاد کل نیروهای مسلح با صدور اطلاعیه‌ای توضیحاتی در خصوص این حادثه داد و در کمال تاسف مشخص شد که شلیک غیرعمد از سامانه پدافند هوایی تور ام ۱ سپاه موجب سقوط این هواپیما شده است.
بیشتر بخوانید:
دستور رهبر انقلاب درباره حادثه هواپیمای اوکراینی: صادقانه و صریح با مردم مطرح کنید
سردار سلامی: جنگ الکترونیک را شروع کردیم پرنده‌های آمریکایی ناپدید شدند/ موشک بالستیک نقطه‌زن یعنی انتهای تکنولوژی
همزمان، رهبر انقلاب با اطلاع از وضعیت به وجود آمده دستور پیگیری‌های ویژه را صادر کردند و توضیحات سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه (متن کامل تر را در اینجا مطالعه کنید) مشخص کرد که این اشتباه از ظرف نیروهای خودی، موجبات چنین اتفاقی را رقم زده است.
ابهاماتی در سقوط پرواز اوکراینی
یکی از اولین مباحثی که پس از رونمایی از علت واقعی سقوط ذهن بسیاری را درگیر کرد این بود که با وجود شرایط بسیار حساس کشور در آن مقطع و امکان بروز هرگونه حادثه چرا حداقل پروازها در آن بازه زمینی لغو نشده است. سردار حاجی زاده در این خصوص این گونه می‌گوید:
«نمیخواهم کسی را متهم کنم، از دید من هروقت شرایط جنگی می‌شود باید این اتفاق توسط مسئولین ذیربط می‌افتاد اما به هر ترتیب نیفتاد... و کسان دیگری باید این کار را می کردند.»
شاید بتوان یکی از مهمترین ضعف‌ها در سقوط پرواز اوکراینی و فرجام تلخ آن را دقیقا در همین موضوع پیدا کرد. نهاد یا نهادهایی که مسئول انجام پروسه پرواز ممنوع و زمین‌گیر کردن پروازهای کشور در آن لحظه بودند کدام نهادها بودند و آیا پاسخگو خواهند بود؟
در عین حال، این سوال و ابهام برای بخشی از جامعه پیش آمده که به نظر می‌رسد نیروهای مسلح در بیان واقعیت، تاخیر کرده‌اند. در حالی که چنین موضوع حساسی که شامل پارامترهای مختلفی چون علت حادثه، اشتباهات فرد یا گروه شلیک‌کننده، احتمال هک سیستم یا هر نوع ابهام دیگر، نیازمند بررسی تخصصی است و در حالی که ایکائو (سازمان هوانوردی بین المللی) در تحلیل خود از این ماجرا، رسما پیش‌بینی می کند که این جمع بندی ۳۰ روز طول بکشد، اما ایران در عرض ۳ روز، این اقدام را انجام داده است.
چرا تشخیص اشتباه در آن شرایط رخ داد؟
مسئله بعدی در خصوص این تراژدی، شلیک اشتباه سامانه تور ام ۱ است. در این خصوص باید به شرایط حساس چند ساعت پس از وقوع پاسخ موشکی کشورمان به آمریکا اشاره کرد که هر لحظه بیم جنگ می‌رفت. در این شرایط، از مفهوم نظامی «مه جنگ» یا Fog of War استفاده می‌شود؛ اصطلاحی که به دشواری تصمیم گیری در میانه درگیری ها اشاره دارد و فشار و حساسیست روانی بالا بر نیروها را توصیف می کند.
در واقع کارشناسان نظامی این شرایط را به زمانی اطلاق می‌کنند که وخامت شرایط به شکلی است که مانند شرایط مه و غبار، تشخیص اطلاعات درست از نادرست یا سره از ناسره سخت و دشوار می‌شود. در واقع این شرایط عدم‌اطمینان نسبت به محیط اطراف را در میدان جنگ توصیف میکند. در این شرایط نیروهای نظامی، اپراتورها و افراد دخیل در شرایط آماده‌باش استرس، فشار و هیجانی چندین برابر شرایط معمول را تجربه می‌کنند و این مسئله احتمال خطای آنها را بالا می‌برد.
کشورهای مختلف همگی تلاش دارند با استفاده از آموزش‌ها، ابزارها و فناوری‌های مختلف در چنین شرایطی درصد خطا را هرچه می‌توانند، کمتر کنند. برخی از کارشناسان خطای صورت‌گرفته از سوی یک سامانه پدافندی کشورمان را در راستای بخشی از همین مسئله تلقی می‌کنند. چنین سامانه های پدافندی، در شرایط جنگی اختیارات بیشتری پیدا می‌کنند و می‌توانند بدون طی سلسله مراتب مرسوم در صدور فرمان آتش، تصمیم به شلیک بگیرند.
کروز از کجا آمد؟
هشدار شلیک موشک کروز یکی از موارد مهمی است که واکاوی آن به روشن شدن ماجرا کمک میکند. با توجه به اینکه در آن ساعات و به دلیل تهدیدهای مداوم ترامپ برای شلیک به ۵۲ نقطه کشور، پدافند به صورت آماده باش کامل درآمده بود، سامانه و افراد فعال در تور ام ۱، هدفی که در رادار خود در نزدیکی آن است را به عنوان موشک کروز تشخیص می دهد که سرلشکر سلامی فرمانده کل سپاه، علت آنرا علاوه بر خطای فرد شلیک کننده، نوع حرکت هواپیما و محل استقرار سامانه دانست که به موشک کروز شبیه بوده است.
__________________
تحت تاثیر جنگ الکترونیک قرار گرفتن یا نوعی از حمله سایبری یکی از گزینه‌های موجود در این شرایط است که مشخص شدن حقایق کافی از آن همچون ماجراهای استاکس نت و امثالهم، زمان طولانی‌تری را طلب میکند. بر این اساس، بررسی‌های مشرق از برخی رسانه‌های خارجی فعال در حوزه دفاعی نشان می‌دهد، نمی توان به طور کلی، موضوع احتمال حمله سایبری و جنگ الکترونیک را در این موضوع کنار گذاشت به صورتی که حتی بعضا اشاره می شود که واحد ۸۲۰۰ اسرائیل مقصر "مرگ" هواپیمای اوکراینی در آسمان ایران است.»
__________________
پایگاه تحلیلی پولیتوس در این زمینه با اشاره به اینکه "پس از اصابت موفقیت‌آمیز موشک‌های ایرانی به پایگاه‌های آمریکایی در عراق، گزارش‌هایی مبنی بر اینکه نیروی هوایی آمریکا قصد حمله به مراکز استراتژیک ایران را دارد به آنها داده‌شده بود"، افزوده است: درست در همان لحظه حساس، یک بوئینگ مسافربری در مجاورت یکی از مراکز مهم نظامی سپاه به پرواز درآمد و این تقارن زمانی سرنوشت‌ساز با "خطای انسانی" ترکیب شد تا به‌طور تصادفی، موشک شلیک‌شده، هواپیمای مسافربری را به آتش بکشد.
به نوشته این پایگاه تخصصی، کارشناسان مرکزی به نام "Veteranstoday" معتقدند که واحد ۸۲۰۰ اسرائیل در ازکارافتادن سیستم هواپیمای پرواز PS۷۵۲ درگیر بوده چراکه این حمله سایبری تروریستی اسرائیلی بود و هکرهای اسرائیلی با تغییر در کد شناسایی هواپیما و تعویض جای "دوست و دشمن"، هواپیماهای اوکراینی را به‌عنوان "دشمن" تعریف کردند که همین منجر به پرتاب موشک سیستم پدافند هوایی ایران شد.
این کارشناسان خاطرنشان می‌کنند که عمده تراشه‌های مورداستفاده در ساخت تراشه‌های نظامی سایبری در سراسر جهان درخطر نفوذ هستند چراکه این تراشه‌ها با استفاده از فن‌آوری آمریکایی ساخته‌شده و دارای خلل قابل‌نفوذ برای دسترسی‌های غیرمجاز هستند و پیش‌ازاین نیز سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل از طریق حمله هکرهایشان توانستند در مقاطعی سانتریفیوژهای هسته‌ای ایران را مختل کنند.
"به همین دلیل است که روسیه و چین برای تولید و آماده‌سازی زیرساخت‌های سایبری خود فن‌آوری دیجیتال تولیدی خود را برای دفاع از امنیت ملی به کار می‌گیرند و به همین دلیل است که کشورهایی مانند ایران ممکن است هنوز در مقابل نفوذ سایبری اسرائیلی آسیب‌پذیر باشند. "
به اعتقاد این رسانه، "برای جلوگیری از حملات سایبری آینده اسرائیل به اهداف نظامی و غیرنظامی، این تروریسم سایبری باید افشا شود و با پایان دادن به این رفتار متجاوزانه، خطر تسلط اسرائیل بر فناوری سایبر، به همه جهانیان اعلام شود و بسیاری از کارشناسان خاطرنشان می‌کنند که وضعیت هواپیمای اوکراینی یادآور داستان مرگ یک‌باره سیستم هواپیمای شناسایی روسی "ایل-۲۰"، در آسمان سوریه، در سپتامبر ۲۰۱۸ است که درنتیجه اقدامات عمدی دولت صهیونیست، به زمین‌خورده بود. "
از سوی دیگر، بحث هایی در خصوص امکان استفاده آمریکا از سامانه جنگ الکترونیک سوتر (Suter) نیز در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مطرح است که این سامانه، یک نوع سیستم جنگ الکترونیک است که هدف از کارکرد آن، فریب سیستمهای دفاع هوایی و موشکی حریف است. کارکرد این سامانه به گونه ای است که با ارسال امواج الکترونیکی و الکترومغناطیسی به سیستمهای دفاع هوایی و موشکی و نفوذ در رایانه آنها و یا شبکه یکپارچه پدافندی، ضمن ایجاد اختلال در فرایند کارکرد آنها، پالس ها و داده های غلط را برای آنها ارسال میکند.
اگرچه شواهد و مستندات زیادی در حال حاضر برای تایید چنین موضوعی وجود ندارد و مواردی چون برد این نوع سامانه ها، عدم کشف چنین اخلال هایی در سامانه های موجود در اطراف تهران و نحوه اجرای چنین اقدامی، باعث کمرنگ شدن احتمال آن می شود اما با توجه به انواع اقداماتی که در سالهای اخیر توسط اسراییل و آمریکا برای به هم زدن آرامش و امنیت کشورمان به اجرا گذاشته اند، طبیعتا نمی توان به طور کامل و سریع چنین گزینه هایی را کنار گذاشت.
__________________
گمانه‌زنی‌ها درباره سانحه هواپیمای اوکراینی/ احتمال "جنایت جنگالی آمریکا" به موازات خطای انسانی پدافند
برخی گمانه‌زنی‌ها از احتمال نقش داشتن جنگ الکترونیک آمریکا در رقم خوردن سانحه غم‌انگیز سقوط هواپیمای اوکراینی در تهران خبر می‌دهد.
به گزارش خبرنگار امنیتی و دفاعی خبرگزاری تسنیم، موضوع سقوط بسیار عجیب پرواز شماره 752 هواپیمای اوکراینی در تاریخ 18 دی 98 که بر اثر اصابت اشتباه موشک پدافند ایران و پیرو یک خطای سهوی اپراتور انجام شد، همچنان محل بحث‌ها و بررسی‌های فنی و کارشناسی است.
اولین بار صبح شنبه هفته جاری(20 دی)، ستاد کل نیروهای مسلح در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این سقوط بر اثر اصابت موشک پدافند بر اثر خطای سهوی بوده، اما در عین حال در اطلاعیه به نکاتی اشاره کرده است که نیازمند مداقه است؛ من‌جمله اینکه نظر به افزایش بی‌سابقه تحرکات هوایی در منطقه، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به‌منظور پاسخگویی به تهدیدات احتمالی در بالاترین سطح آماده‌باش قرار گرفته بودند.
امّا در توضیحات تکمیلی سردار حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه اطلاعات جزئی‌تری به مردم ارائه شد. حاجی‌زاده ضمن عذرخواهی از مردم و تاکید بر اینکه این مسئله بر اثر خطای انسانی اپراتور پدافند صورت گرفته، گفت که رادار های هشدار در این واقعه خطر شلیک موشک کروز از ناحیه دشمن متخاصم را منتقل کرده بود.
هرچند خطای انسانی محرز است و اپراتور به اشتباه هواپیمای مسافربری را موشک کروز فرض کرده و به آن شلیک کرده است، و هرچند چرایی صدور اجازه پرواز به هواپیمای مسافربری در چنین شرایط حساسی همچنان محل سوال و پیگیری رسانه‌هاست، امّا چند روزی است برخی کارشناسان داخلی و همچنین بعضی از رسانه‌های خارجی به طرح این نکته و پرسش نیز پرداخته‌اند که چگونه سامانه پدافندی مورد بحث در این صحنه اولاً ارتباط رادیویی خود را از دست داده و همچنین چگونه هواپیمای مسافربری را موشک کروز دیده است؟
سایت The Drive از رسانه‌های غربی در این بین این گمانه را مطرح کرده است که احتمالاً سیستم جنگ الکترونیک آمریکایی‌ها هواپیمای مسافربری را برای بخشی از پدافند ایران به عنوان یک هدف جنگی نشان داده است. در هر صورت خطای انسانی پدافند قطعی است و او به هر حال این هواپیما را موشک کروز دیده، امّا در صورتی که این گمانه‌ها راجع به جنگ الکترونیک آمریکا تقویت شود بدین معنا خواهد بود که ارتش آمریکا عملاً یک جنایت جنگی بزرگ را صورت داده و هواپیمای مسافربری را قربانی چنین نبردی کرده است. حال آنکه نیروهای نظامی ایران نیز علیرغم توانمندی بالای خود در جنگ الکترونیک از روش‌های غیرانسانی به هیچ وجه استفاده نکرده‌اند. آنچنان که فرماندهان نظامی ایران از جمله آقایان حاجی‌زاده و سلامی توضیح دادند در جریان حمله موشکی سپاه به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد سیستم جنگ الکترونیک ایران با توانمندی خاص خود توانسته برای دقایقی کنترل هواپیماها و پهپادهای آمریکایی در منطقه را مختل کرده و آنها را از حالت عملیاتی خارج کنند که باعث شوک سنگین به فرماندهان آمریکایی شده است.
__________________
آنچه در ذیل می‌آید توضیحات مفصل و فنی یک کارشناس نظامی درباره گمانه‌ی احتمال بهره‌گیری آمریکا از یک جنایت جنگالی در ماجرای هواپیمای اوکراینی است:
امروزه جنگ الکترونیک به یکی از مهمترین شاخه‌های درگیری‌های نظامی تبدیل شده است. در این حوزه رزم، به دلیل گسترده بودن فضای اقدام و ضد اقدام، پیچیدگی‌ها دو چندان می‌شود. همین گسترده بودن امکان عملکرد، سبب ناشناخته ماندن بخشی از توان جنگ الکترونیک (که به صورت مخفف جنگال نامیده می شود) تا روز درگیری شده است.
سامانه‌های راداری و مخابراتی به طور کلی دارای دو جزء اصلی شامل «فرستنده» و «گیرنده» هستند که فرستنده، وظیفه ارسال امواج با فرکانس خاصی را برعهده دارد. پیش از آن تمام کارها شامل تبدیل داده به موج و کُدگذاری (برای سامانه های ارتباطی و نه راداری) و... توسط اجزاء دیگری انجام شده است. پس از ارسال موج که می تواند به صورت تمام سمتی یا پرتو با عرض کم باشد، با رسیدن امواج به آنتن دستگاه گیرنده، کار بازتبدیل موج به داده‌ها انجام می‌شود.
در مقابل دشمن می‌تواند در هر یک از دو محل فرستنده و گیرنده که برای سامانه های مخابراتی جدا از هم و برای رادارها معمولاً در یک نقطه است، اقدام به ایجاد اخلال کند. با توجه به اینکه ابعاد آنتن‌های مربوط به امواج الکترومغناطیس به طول موج آنها (معکوس فرکانس) مرتبط است، ابعاد و وزن آنتن و منبع تأمین توان سامانه‌های اخلالگر نیز متفاوت خواهد بود. در واقع برای هر محدوده فرکانسی، نیاز به اخلالگر خاص خود وجود دارد.
* اما دشمن چگونه فرکانس‌های سامانه‌های طرف مقابل را می‌یابد؟
این کار به روش های مختلفی انجام می شود. استفاده از سامانه‌های شنود سیگنالی که با دریافت سیگنال‌های راداری طرف مقابل و تجزیه و تحلیل آن با الگوریتم های خاص در یک بازه زمانی قابل اتکا، موفق به کشف فرکانس کاری اصلی رادارها می شود یکی از مهمترین این راه‌هاست.
امروزه عمدتاً اینکار توسط سامانه‌های هواپایه مانند گونه‌های مختلف هواپیمای RC-135 انجام می شود. البته اینکار به سادگی صورت نمی پذیرد و با وجود راهکارهایی مانند جهش فرکانسی و استفاده رندم از فرکانس‌های مختلف، کشف فرکانس اصلی کاری نیازمند فرایند پیچیده تحلیلی بوده و در یک بستر زمانی طولانی ممکن می شود.
راهکار دیگر استفاده از روش‌های جاسوسی سنتی و کسب اطلاعات در مورد سامانه راداری خصوصاً فرکانس‌های کاری آن است.
در هر صورت با کشف مشخصات مهم رادار، دشمن می‌تواند اقدام به طراحی جنگ الکترونیک خود کند. در گذشته شکل اصلی و پرکاربرد جنگ الکترونیک، ارسال سیگنال‌های بسیار قوی روی رادار دشمن بود که سبب اشباع آنتن گیرنده می شد.
در این شرایط، کاربر در تمام صفحه نمایشگر خود، بازتاب راداری می‌دید که اصطلاحاً به آن «سفید شدن رادار» گفته می شد. اما با پیشرفت الکترونیک دیجیتال و نرم افزارهای تحلیلی و کنترلی پیشرفته، راهکارهایی برای رفع این مشکل پدیدار شد به طوری که امروزه رادارهای پدافند هوایی ایران به طور تقریباً کامل در برابر این نوع تهاجم الکترونیک مصون شده اند.
اما شیوه جدیدتر و حرفه‌ای‌تر به جای ارسال حجم عظیمی از امواج برای اشباع، ارسال سینگال هایی با فرکانس مشابه رادار هدف است به طوری که این سیگنال ها مشابه امواج بازتابی از هدف خاصی مثلاً پهپاد یا موشک کروز یا هواپیمای جنگنده باشند.
در واقع با دانستن اینکه مثلاً یک موشک کروز خاص در برابر راداری با طول موج (یا فرکانس) باند L چه میزان بازتابی را در این رادار خواهد داشت، می‌توان سیگنال جعلی متناسب با آن را ایجاد کرده و به صورت تمام سمتی در یک گسترده زاویه ای وسیع یا با پرتوهای محدود و به سمت منطقه مشخص ارسال کرد.
در نتیجه کاربر رادار روی صفحه نمایش خود، تعدادی هدف مشاهده خواهد کرد که در صورت دقیق بودن سیگنال‌های جعلی، آنها را با هدف مدنظر دشمن اشتباه خواهد گرفت. راهکارهای بسیار گسترده دیگری نیز در حوزه جنگ الکترونیک وجود دارد از جمله نفوذ به شبکه و جعل مشخصات هویتی در سامانه‌های شناسایی دوست از دشمن و القاء مشخصات یک هدف نظامی به غیرنظامی یا به عکس. در این راهکار که بیشتر مبتنی بر قابلیت های سایبری است، مشخصات یک هدف نظامی و غیرنظامی عوض می شود تا دشمن به اشتباه هدف دوست را دشمن تشخیص دهد یا به عکس. البته تبدیل هدف غیرنظامی به نظامی، در این روش جنگ الکترونیک کاملاً ناجوانمردانه و غیرانسانی بوده و از نظر حقوقی مصداق جنایت علیه بشریت تقسیم بندی می شود هر چند که در دنیای جنگل امروز، تنها کشورهای قدرتمند هستند که می توانند در برابر چنین جنایتی، حق خود را بگیرند.
* در شب حادثه بوئینگ 737 چه اتفاقی افتاد؟
همانطور که در ابتدای متن گفته شد، در بامداد 18 دی 1398 سپاه در عملیاتی با دو رویکرد بازدارندگی در برابر تجاوزهای رو به افزایش آمریکا و نیز انتقام از ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی اقدام به عملیات هجومی به پایگاه هوایی دشمن یعنی آمریکا در کشور عراق کرد. مقامات سیاسی و نظامی آمریکایی تصریح کرده بودند که در صورت اقدام ایران، آنها نیز به اهداف متعددی در خاک ایران حمله خواهند کرد در نتیجه نیروهای مسلح کشور خصوصاً در بخش پدافند هوایی به عنوان عامل اصلی دفع تهاجم هوایی دشمن در آماده باش 100 درصد جنگی قرار گرفته بودند.
بنا بر اطلاعات موجود، در زمان حمله موشکی ایران، نزدیک به 10 هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی در مناطق مد نظر ایران برای حمله، در حال پرواز بودند که به محض شروع عملیات، واحدهای جنگ الکترونیک اقدام به از کار انداختن لینک های ارتباطی و انتقال داده آنها کرده و موفق به قطع ارتباط آنها با پایگاه و خاک اصلی آمریکا می شوند.
با مشخص شدن اجرای حمله موشکی، پرنده های باسرنشین و بدون سرنشین متعدد آمریکا با دستور مقامات نظامی منطقه ای آنها از حالت آماده باش به پرواز در آمده و منتظر تصمیم کاخ سفید می شوند. این حرکت از دید پدافند هوایی کشور مخفی نمانده و سطح آماده باش جنگی در سراسر شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور مجدداً مورد تأکید قرار می گیرد. زیرا هر یک از هواپیماهای جنگی سرنشیندار دشمن می توانست مبدأ پرواز موشک های کروز هواپرتاب تاکتیکی یا بمب های دورایستا باشد.
اما با گذشت چند ساعت، احتمالاً بر اساس آنچه از گفته‌ها می‌توان حدس زد، اتفاق دیگری رقم می خورد. هواپیماهای جنگ الکترونیک آمریکا در نواحی از مرزهای کشور اقدام به ایجاد اهداف کاذب در رادارهای مرزی می‌کنند؛ امری که سبب تشخیص موشک‌های کروز روی این رادارها می‌شود، اهدافی که در واقع جعلی بودند.
در بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح که سه روز پس از حادثه منتشر شد نیز صریحاً ذکر شده که از نقاط مختلفی از کشور، اخباری مبنی بر رؤیت اهداف پروازی متخاصم روی صفحه رادارها به تهران رسیده است.
آنچنان که از گفته‌ها می توان به صورت احتمالی برداشت کرد: با اعلام خبر شلیک موشک های کروز در شبکه یکپارچه پدافند هوایی، به تمام یگان هایی که در خط سیر احتمالی این موشک های جعلی بودند، اعلام خبر شده و آمادگی برای درگیری با آنها تأکید می شود. هر چند که با گذشت زمان اندکی و عدم مشاهده اهداف کروز در رادارهای داخل کشور، فرضیه جعلی بودن اهداف مشاهده شده در مرزها، شکل می گیرد.
در این شرایط و در ساعات ابتدایی روز 18 دی، یک هواپیمای مسافربری بوئینگ 737 خطوط هوایی اوکراین به اشتباه هدف موشک یک سامانه پدافند هوایی کوتاه برد تور-ام-1 روسی قرار می گیرد که متأسفانه منجر به سقوط و شهادت تمام سرنشینان آن می شود.
در این بین آنچنان‌که از اظهارات فرماندهان می‌توان به نحوی استنتاج کرد، با قطع ارتباط اپراتور پدافند، از احتمال جعلی بودن اهداف کروز رویت شده هم خبری به اپراتور داده نمی شود. در صورت اعلام این خبر، سطح حساسیت خدمه نسبت احتمال متخاصم بودن اهداف مشاهده شونده در رادار کاهش می یافت.
سوال دیگری که در اینجا مطرح می شود این است که با توجه به اینکه سامانه تور-ام-1 به عنوان یک سامانه پدافند هوایی، دارای زیرسامانه تشخیص دوست از دشمن نیز هست، چرا هواپیمای 737 را به عنوان هدف دشمن شناسایی کرده است؟ در اینجا گفته می شود که ممکن است دشمن با استفاده از روش جنگ الکترونیک تحت شبکه، موفق به نفوذ به سامانه‌های اطلاعاتی این هواپیما شده و شناسه غیرنظامی این هواپیما را تغییر داده باشد. هواپیمای بوئینگ 737 سری 800 که در حادثه فوق ساقط شد، از نمونه های پیشرفته و متصل به شبکه بوده است. در صورت صحت این گمانه، عملکرد دشمن مصداق جنایت جنگی بوده و سبب اشتباه گرفته شدن هواپیمای غیرنظامی با هدف نظامی شده است.
گمانه‌های مربوط به اجرای جنگ الکترونیک توسط دشمن روی خود هواپیمای 737 یا روی سامانه پدافندی، در روزهای اخیر بسیار مورد توجه محافل تحلیلی نظامی در دنیا قرار گرفته و کارشناسان مختلف با بیان حقایقی از این نوع حملات که توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال های اخیر صورت پذیرفته در واقع به صورت ضمنی در حال تقویت احتمال وقوع چنین جنایتی توسط دشمن دارند.
برای مثال، به نوشته وبگاه breakingdefense سامانه های جمینگ مدرن علاوه بر قابلیت های سنتی مانند ایجاد نویز، امکان تحت کنترل گرفتن پهپادها، القای مختصات غلط به سامانه های ناوبری مهمات هدایت شونده یا ایجاد اهداف کاذب با دقت بالا روی رادارها را دارند.
ذکر این نکته هم جالب خواهد بود که سایت FAA (نهاد رگولاتوری پرواز های داخلی و خارجی آمریکا) ساعاتی قبل از این واقعه در اطلاعیه‌ای پرواز هواپیماهای تجاری و غیر تجاری آمریکایی بر فراز ایران را ممنوع اعلام کرده و در آن گفته بود احتمال خطا در محاسبات یا خطا در شناسایی برای هواپیماهای بر فراز ایران وجود دارد.
در هر صورت باید منتظر ماند تا با توجه به عمق فاجعه و البته پیدا کردن ابعاد بین المللی، اطلاعات بیشتری از شرایط زمان و مکان حادثه و اطلاعات جعبه سیاه و نوار مکالمات داخل کابین منتشر شود تا ابعاد ماجرا برای افکار عمومی که به شدت از این حادثه و مرگ دردناک نزدیک به 180 انسان بی گناه متأثر شده است روشن شود.
در صورت نقش داشتن آمریکا در این قضیه، ضمن نیاز به هوشمندی بیش از پیش توان پدافند(به دلیل مواجهه با چنین دشمن جنایتکاری)، نیاز به برخورد جدی با دولت جنایتکار آمریکا از هر طریق ممکن وجود دارد.
لازم به ذکر است، آنچه گفته شد، گمانه زنیهای رسانه ای است و آنچه تاکنون قطعی است همان میزانی است که توسط مسولان رسمی نظامی اعلام شده است.
__________________
جنگ الکترونیک در سقوط هواپیمای مسافربری چه نقشی داشت؟
شواهدی وجود دارد که تلقی نقش جنگ الکترونیک آمریکا در سقوط جانکاه هواپیمای اوکراینی و جان‌باختن جمعی از هموطنان و اتباعی از دیگر کشورها را تقویت میکند. نشان دادن هواپیما به عنوان موشک کروز توسط رادار و قطع ارتباط میان اپراتور سامانه پدافندی با شبکه یکپارچه و موفق نبودن تلاش اپراتور برای برقراری این ارتباط از جمله این قرائن است. موضوع دیگری را نیز باید به شواهد پیش گفته افزود؛ اینکه سایت FAA (نهاد رگولاتوری پروازهای داخلی و خارجی آمریکا) ساعاتی قبل از این حادثه در اطلاعیه‌ای پرواز هواپیماهای تجاری و غیر تجاری آمریکایی بر فراز ایران را ممنوع اعلام کرده و در آن گفته بود احتمال خطا در محاسبات یا خطا در شناسایی برای هواپیماهای بر فراز ایران وجود دارد! قوت این قرینه برای تقویت گمانه جنایت جنگالی [جنگ الکترونیک] آمریکا به عنوان علت اصلی سقوط هواپیما، کمتر از شواهد دیگر نیست.
چه بسا، توجه به جمیع این قرائن می‌تواند تلقی اخیر را تا اطراف مرزهای واقعیت پیش ببرد. علاوه‌بر شواهد‌اشاره شده و برداشت ناشی از آن، بیانیه دیروز آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر دانشگاه تهران ضمن بررسی علمی و فنی، با قطعیت اعلام کرد؛ مسئولیت سانحه تأسف‌بار رخ داده به‌صورت مستقیم متوجه رژیم جنایتکار آمریکاست و به‌دلیل اعمال عملیات فریب بر سیستم فرماندهی و کنترل سامانه پدافند موشکی ایران واقع شده و نقش خطای انسانی در آن منتفی است. به گزارش خبرگزاری آنا، در بیانیه شماره ۱ این آزمایشگاه آمده است: «ملت شریف و بزرگ ایران عزیز؛ به‌دنبال سانحه دلخراش هواپیمای مسافربری ایران- اوکراین که باعث داغی بزرگ بر پیکره ملت عزیز و به‌خصوص جامعه علمی و دانشگاهی شده و سوگ شهادت پرافتخار سردار رشید اسلام سپهبد حاج قاسم سلیمانی را دوچندان کرده است، ضمن عرض تسلیت به بازماندگان و خانواده‌های شریف شهدای این سانحه و ملت بزرگ ایران؛ درخصوص چگونگی وقوع این سانحه از جنبه فنی و تخصصی، موارد زیر به اطلاع می‌رسد: با اتکا به بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و توضیحات سردار سرتیپ پاسدار حاجی‌زاده فرمانده محترم نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تاریخ ۲۱ دی ۱۳۹۸ و همچنین با عنایت به اسناد راهبردی ایالات متحده آمریکا و بررسی علمی و فنی موارد مشابه نظیر خطای سامانه پدافند موشکی سوریه در سال ۲۰۱۸، شلیک موشک به هواپیمای
17ـ MH مالزی بر فراز اوکراین در سال ۲۰۱۴ و حمله سایبری به هواپیمای s 130AC و s ۱۳۰ EC
آمریکا توسط روسیه در سال ۲۰۱۸؛ این نتیجه علمی با قطعیت اعلام می‌شود که سانحه رخ‌داده به‌دلیل اعمال عملیات فریب بر سیستم فرماندهی و کنترل سامانه پدافند موشکی ایران واقع شده و نقش خطای انسانی در آن منتفی است.» آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر دانشگاه تهران در ادامه بیانیه خاطرنشان کرد: «از سوی دیگر بررسی تجهیزات جنگ سایبری ارتش آمریکا نظیر هواپیماهای «آواکس» و «ریوِت جوینت» حاکی از آن است که موارد مذکور اساساً به‌منظور چنین اقداماتی طراحی، تولید و به‌کارگیری شده است و این تجهیزات در اغلب منازعات نظامی از سوی ارتش جنایتکار آمریکا مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به نظر می‌رسد این بار نیز آمریکا در قالب یک عملیات نظامی سایبری با چنین اقدامی باعث شده که هواپیمای مسافربری به‌عنوان موشک کروز در سامانه پدافند، شناسایی شده و مورد هدف واقع شود.» در ادامه بیانیه مذکور آمده است: «به‌طور دقیق‌تر علت وقوع عملیات فریب فرماندهی و کنترل که ریشه در دانش سایبرنتیک دارد، استفاده تمامی کشورها از استانداردهای بین‌المللی در حوزه محاسبات، ارتباطات و کنترل است که موجب می‌شود علیرغم طراحی و تولید سامانه‌های پدافند موشکی توسط کشورهای مختلف، حفره فنی برای ایالات متحده آمریکا ـ که طراح استانداردهای بین‌المللی و پروتکل‌های مربوطه است ـ همواره باز و دسترس‌پذیر باشد.» آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر دانشگاه تهران افزود: «به‌عبارت دیگر اگر تمامی اجزای یک سامانه پدافند موشکی و به‌طور کلی هر سامانه مبتنی
برI ۴ C به‌صورت کاملاً بومی طراحی و تولید شود اما از استانداردهای بین‌المللی (پروتکل‌های عمومی) برای عملکرد آن استفاده گردد، ظرفیت تهدیدپذیری سامانه به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد. بر این اساس در شرایط مشابه هر کاربر انسانی همان اقدامی را انجام خواهد داد که در سانحه اصابت موشک به هواپیمای مسافربری اوکراین واقع شد، زیرا این خطا نه به‌دلیل‌اشتباه در تصمیم‌گیری بلکه به‌دلیل اعمال عملیات فریب فرماندهی و کنترل بر سامانه پدافند موشکی واقع شده است. از این رو مسئولیت سانحه تأسف‌بار رخ داده به‌صورت مستقیم متوجه رژیم جنایتکار آمریکاست و این جنایت بزرگ نیز به سیاهه جنایت‌های بی‌پایان این ام‌الفساد قرن اضافه می‌شود.»
__________________