۱۳۹۰-۲-۱۴، ۱۲:۰۴ عصر
در زمان قدیم، طبیبان جامعه، برنامه ی کلی سلامت را تهیه و در اختیار افراد جامعه قرار می دادند و معتقد بودند اگر طبیبی قبل از اصلاح غذای فردی به مداوای آن بپردازد گویی بر کشتن وی جرات پیدا کرده است؛ بنابراین تهیه ی غذای سالم برای افراد جامعه از ضروریات محسوب می شده است.در طب سنتی مزاج افراد و طبیعت مواد غذایی به سرد، گرم و معتدل تقسیم شده است تا افراد با توجه به مزاج خود و طبع مواد غذایی بتوانند برنامه ی غذایی سالمی داشته باشند.انسان جزء موجودات خونگرم می باشد. موجودات خونگرم در شرایط متغیر آب و هوایی دمای بدن شان ثابت می باشد؛ به طور مثال اگر دمای بدن انسان را 37 درجه ی سانتی گراد فرض کنیم این دما در زمان های مختلف یکسان می باشد.در طب سنتی اصطلاحاتی با عنوان مزاج گرم، معتدل و سرد وجود دارد. برای بیان ساده این اصطلاحات می توانیم این گونه بیان کنیم که اگر 37 درجه ی سانتی گراد را دمای ثابت بدن فرض کنیم،* برخی افراد دمای بدن شان به صورت جزئی از 37 درجه بالاتر است که به این افراد گرم مزاج گفته می شود* و برخی افراد، دمای بدن شان به میزان جزئی از 37 درجه کمتر است که به این افراد سردمزاج گفته می شود* و برخی دیگر دمای بدن شان 37 درجه ی سانتی گراد می باشد که به آن ها معتدل المزاج گفته می شود.وضیح ساده ی علمی این مطالب را شاید بتوان به این صورت بیان کرد: اگر غده ی تیروئید را به عنوان مرکز تنظیم دمای بدن بدانیم مانند بخاری که دمای اطاق را تنظیم می کند اگر تیروئید پرکار شود میزان متابولیسم و حرارت بدن افزایش یافته و اگر کم کار شود میزان متابولیسم و دمای بدن کاهش پیدا می کند و اگر به طور مثال میزان آزمایشگاهی فعالیت طبیعی تیروئید بین 10 تا 20 باشد افراد سردمزاج به عدد پایین تر یعنی 10 و افراد گرم مزاج به عدد بالاتر یعنی 20 نزدیک تر می باشند(البته این اعداد و مثال ها برای درک ساده تر مطالب بیان شده است) و افرادی که دارای پُرکاری تیروئید می باشند عوارض شبیه افرادی با غلبه ی طبع گرم و افرادی با غلبه ی سردی عوارض شبیه کم کاری تیروئید را نشان می دهند. تعریف غذای گرم، غذای سرد و غذای معتدل به زبان ساده![[تصویر: 1682091845111118984208540248687561220245.jpg]](http://img.tebyan.net/big/1388/10/1682091845111118984208540248687561220245.jpg)
هنگامی که فردی غذا مصرف می کند میزانی انرژی صرف هضم و جذب غذا می شود و غذاهای مختلف مقداری انرژی مخصوص خود در مراحل هضم تولید می کنند.در آزمایشات انجام شده چربی ها کمترین اتلاف انرژی را برای هضم و جذب دارد.کربوهیدرات و پروتئین انرژی و حرارت بیشتری در بدن تولید می کنند. غذاهای ادویه دار اثر گرمازایی غذا را افزایش داده و طولانی می کنند مثلا غذاهای حاوی فلفل قرمز و خردل میزان متابولیکی دمای بدن را تا 33 درصد بیشتر از غذاهای بدون ادویه افزایش می دهند. البته در علم تغذیه ی جدید بر روی مواد غذایی مختلف آزمایشات به صورت تخصصی و برای مواد غذایی مختلف انجام نشده است ولی در طب سنتی به گرمازایی غذاها با دقت بیشتری پرداخته شده است و غذاها بر حسب گرمازایی شان به سه دسته ی گرم، سرد و معتدل تقسیم بندی شده اند.مواد غذایی دارای طبع گرم پس از مصرف به علت گرمازا بودن دمای بدن را از 37 درجه ی سانتی گراد بالاتر برده و مواد غذایی سرد به صورت عکس عمل می نماید و مواد غذایی معتدل در دمای پایه ی فرد یعنی 37 درجه ی سانتی گراد تغییر ایجاد نمی کند.در قدیم به طبع غذا بسیار اهمیت داده می شده و تقریباً طبع تمام مواد غذایی مصرفی برای افراد جامعه مشخص می شده تا افراد با آگاهی به آن و همچنین طبع و مزاج خود مواد غذایی مناسب را انتخاب و مصرف کنند.
منبع : تبیان
منبع : تبیان