۱۳۹۶-۱۲-۱۱، ۰۲:۴۲ عصر
حساسیت دندان تقریبا در همه بزرگسالان وجود دارد، ولی درجه و میزان آن در افراد متغیر است. احتمالا برای شما پیش آمده که خوراکی سردی را گاز زدید و ناگهان همه یا تعدادی از دندان های تان تیر کشیده اند. اگر هم به دندانپزشک مراجعه کنید علایم خرابی دندان را در شما نخواهید دید. در این موارد دندان شما حساس شده است. در این بخش روشهایی را برای پیشگیری و درمان حساسیت دندان به شما معرفی می کنیم تا بتوانید این وضعیت را کنترل کنید.
درمان حساسیت دندان
به گزارش مجله پزشکی آسان طب حساسیت دندان یا حساسیت عاج دندان بعد از خوردن غذا یا نوشیدنی سرد و یا رسیدن هوای سرد به آن، خودش را نشان می دهد. دلیل این مشکل اینست که در زیر مینای دندان شما مجرا های ریز و پر از مایعی وجود دارد که به طور مستقیم به مغز دندان راه دارد. وقتی مینای دندان از بین برود، خوردن، نوشیدن و تنفس هوای سرد باعث درد گاهی یا دائمی آن می شود. مسواک زدن های شدید، دندان قروچه، خوردن خوراکی های اسیدی و … همگی پوشش محافظ دندان را نابود کرده و انتهای مجرا را لخت و آسیب پذیر می کند. همچنین در برخی موارد ترک خوردن دندان و یا افتادن مقداری از پر شدگی های دندان باعث لخت شدن بخش گوشتینه می شود. به همه این دلایل مایع درون دندان سریع به حرکت در می آید و باعث تیر کشیدن و درد دندان می شود. همچنین لازم است بدانید که حساسیت دندان در برابر سرما است. اگر دندان شما دربرابر گرما درد میگیرد ممکنست دچار التهابات لثه شده باشید.
1- مسواک زدن آرام
برخی افراد تصور می کنند اگر مسواک را سفت بر روی دندان بکشند، دندان شان اصلا خراب نمی شود و همیشه سالم می ماند. اما باید بدانید نه تنها این باور اشتباه است، بلکه مسواک زدن شدید باعث از بین رفتن مینای دندان و حساسیت دندان می شود.
2- مسواک های نرم
جنس مسواک شما برای محافظت از مینای دندان بسیار مهم است. خیلی از مسواک ها اصولی ساخته نشده اند، خیلی ها هم واقعا سفت هستند. اگر شما دچار حساسیت دندان شده اید حتما از داروخانه مسواک خیلی نرم خریداری کنید. دقت کنید مسواک های مدیوم یا متوسط هم مشکل شما را بدتر می کند. باید روی مسواک کلمه “خیلی نرم” نوشته شده باشد.
3- خمیر دندان ضد حساسیت
اگر دچار حساسیت دندان شده اید برای مدتی از خمیر دندان ضد حساسیت استفاده کنید تا وضعیت تان بهبود یابد. حتما خمیردندان حاوی فلوراید مخصوص دندان های حساس را بخرید. خمیر دندان های ضد جرم یا خمیر دندان سفید کننده دهان حساسیت شما را چند برابر می کند. شما حتی میتوانید قبل از خواب به ریشه دندان که در معرض هوا قرار گرفته، لایه ای نازک از خمیردندان ضدحساسیت بمالید. بعضی از خمیر دندان‌ها حاوی یک ترکیب فعال به نام نیترات پتاسیم هستند که به مسدود کردن منافذ ریزی که در عاج دندان وجود دارند، کمک خواهند کرد.
4- دهانشویه ها
برای درمان حساسیت دندان و پیشگیری از آن میتوانید از انواع دهانشویه ها کمک بگیرید. سعی کنید هر شب یا حداقل هفته ای سه شب دهان تان را با دهانشویه های مفید و معتبر بشویید تا از مینای دندان شما حفاظت شود. دهانشویه های فلوراید، دهانشویه های گیاهی و … همگی میتوانند در این زمینه به شما کمک کنند.
5- غذاهای اسیدی ممنوع
برای درمان حساسیت دندان ها، از خوردن نوشیدنی و غذاها و خوراکی های اسیدی بپرهیزید و مصرف آنها را به حداقل برسانید. مواد اسیدی با تحلیل مینا و آزار عاج دندان باعث بروز درد می شوند. از مصرف غذاهای خیلی ترش، نوشابه ها و میوه هایی مثل لیمو و پرتقال خودداری کنید.
6- محافظ های دندان
کسانیکه عادت دارند در خواب دندان قروچه می کنند برای درمان حساسیت دندان باید از محافظ های دندان استفاده کنند. این محافظ ها حالت پلاستیکی داشته و باید شب ها آن را داخل دهان تان بگذارید.
7- خوراکی های سرد ممنوع
تا زمانی که وضع دندان تان بهتر نشده به دمای چیزی که می خورید دقت کنید. سعی کنید دمای نوشیدنی ها و خوراکی هایتان به دمای اتاق نزدیک باشد. یعنی نه سرد باشد و نه گرم. همچنین اگر به بیرون از منزل می روید و هوا سرد است یا ماسک بزنید یا دست تان را جلوی دهان بگیرید و زیاد حرف نزنید تا هوای سرد وارد دهان تان نشود.
8- مصرف شیر و لبنیات
برای تقویت دندان و محکم شدن آن باید به اندازه کافی به بدن تان کلسیم برسانید. پس سعی کنید به اندازه کافی شیر و لبنیات بخورید. چون هر چه کلسیم بدن شما کمتر باشد، دندان ها بیشتر در معرض آسیب قرار خواهد گرفت.
9- درمان رفلاکس معده
رفلاکس معده خود را برای بهبود حساسیت دندان، درمان کنید. چون همین رفلاکس معده و اسید معده باعث خرابی دندان و حسیات دندان می شود. ( روشهای درمان رفلاکس معده را در این قسمت بخوانید. )
10- فرآیندهای پزشکی
برخی از فرآیندهای پزشکی هم برای درمان حساسیت دندان مفید است. باندینگ، روکش و پرکردگی قالبی دندان (اینلِی) و … می توانند ترک یا پوسیدگی دندان که باعث حساسیت می شوند را ترمیم کنند. البته این موضوع را دندانپزشک تشخیص می دهد.
11- ژل یا وارنیش فلوراید
فلورایدتراپی یا مالیدن موادی حاوی فلوراید توسط دندانپزشک می تواند حساسیت شما را کاهش دهد. دندانپزشک می‌تواند بر روی نقاط حساس دندان‌های شما پوششی از مواد ضد حساسیت از قبیل لاک فلوراید یا حتی رزین‌های پلاستیکی بگذارد.
12- جلوگیری از پلاک روی دندان
افزایش پلاک دندان، موادی اسیدی را ایجاد می‌کند که به نوبه خود موجب تحریک و حساسیت عصب می‌شوند. دندانهایتان را دوبار در روز مسواک کنید. حرکت مسواک در جهت بالا به پایین باشد تا پلاک به طور صحیح و مؤثر از بین برود. مسواک زدن دندانهایتان بیش از دو بار در روز و بلافاصله پس از خوردن غذا باعث آسیب دیدن مینای دندان می‌شود و همین به افزایش حساسیت دندان کمک خواهد کرد. همچنین سعی کنید بعد از خوردن هر چیزی به عنوان میانوعده دهانتان را با آب بشویید.
13- جوش شیرین
مینای آسیب‌دیده، دندان‌ها را در معرض خطر حساسیت قرار می‌دهد. اگر ترشح بزاق در دهانتان کم یا بیش از حد باشد، ممکن است دندان‌ها ضعیف شوند و مشکل حساسیت بدتر می‌شود. این پودر تولید بزاق دهان را کنترل می کند. جوش شیرین نه تنها باعث کاهش درد ناشی از حساسیت دندان می‌شود، بلکه دندان‌های شما را نیز روشن و سفید نگه می‌دارد. خلاص شدن از رسوبات لکه و پلاک که باعث پوسیدگی دندان ها، حساسیت دندان‌ها و زرد شدن دندان‌ها می‌شود، از مزایای جوش شیرین است. برای درمان حساسیت دندان میتوانید یک چهارم قاشق چایخوری جوش شیرین را با یک چهارم لیتر آب مخلوط کنید. سپس این ترکیب را خوب هم زده و بعد با آن دهان خود را آبکشی کنید یا با آن دندان‌ها را مسواک بزنید. مخلوط جوش شیرین و سرکه نیز در درمان حساسیت دندان موثر است. برای اینکار باید جوش شیرین را با مقداری نمک، چند قطره سرکه و ۴/۱ لیوان آب مخلوط کنید. سپس دندان‌ها را به مدت ۲ دقیقه بشویید.
14- زنجبیل
یکی دیگر از راههای درمان حساسیت دندان و کاهش درد آن، استفاده از زنجبیل است. شما میتوانید آب زنجبیل مصرف کنید و این آب را روی دندان‌های حساس خود قرار دهید. بهتر است این کار را قبل از رفتن به رخت خواب انجام دهید. همچنین میتوانید دمنوش زنجبیل را در دهان تان غرغره کرده و نگه دارید.
15- عصاره وانیل
عصاره وانیل آرام بخش بوده و می‌تواند درد را کم کرده و حساسیت را کنترل کند. برای درمان حساسیت دندان میتوانید توپ پنبه را در عصاره وانیل خیس کنید و آن را روی دندان‌های حساس خود قرار دهید. اجازه بدهید به مدت چند دقیقه بماند تا درد و ناراحتی کم شود.
16- سپری از جنس خمیر دندان
سپر خمیردندان نیز به شما کمک می‌کند تا دندان‌ها را در مقابل بروز حساسیت محافظت کنید. هنگامی که به رختخواب می‌روید، باید کمی خمیر دندان را به انگشتان خود زده و بعد آن را روی دندان‌های حساس خود بمالید.
17- آب گرم و نمک
یک لیوان از مخلوط آب گرم و نمک به درمان حساسیت دندان شما کمک زیادی می کند. یک قاشق چایخوری نمک را با یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و دهان خود را با آن به طور کامل شستشو دهید. با این کار شما میتوانید با باکتری‌هایی که سبب بروز حساسیت دندان می‌شوند، مبارزه کنید.
18- میخک
میخک دارای خواص ضد باکتری، ضد التهابی، بی‌حس‌کننده و آنتی‌اکسیدانی است که به درمان حساسیت دندان شما کمک می کند. روغن میخک یک داروی بی‌حسی به عنوان مسکن درد و حساسیت دندان است. شما میتوانید میخک کامل را روی دندان حساس خود نگه دارید تا زمانی که کاملا جویده شود. بعد آن را دور بریزید. همچنین میتوانید چند قطره روغن میخک را با یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و آن را به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
19- سیر
برای درمان حساسیت دندان سیر را بر روی دندان آسیب دیده خود قرار دهید. سیر دارای خواص آنتی‌بیوتیکی است که می‌تواند به کاهش درد کمک کند. برای اینکار کافیست یک حبه سیر را له کرده و ان رابا نمک سیاه مخلوط کنید. سپس آن را بر روی دندان حساس خود بگذارید. اگر دوست دارید میتوانید یک یا دو حبه سیر را برای رسیدن به نتیجه بهتر بخورید.
20- پیاز
پیاز دارای خواص ضد میکروبی و ضدعفونی‌کننده است که به درمان حساسیت دندان کمک می کند. میتوانید یک پیاز خام را در دهان خود گذاشته و آن را برای کاهش درد بجوید. یک روش دیگر هم آنست که میتوانید آب پیاز را روی دندان آسیب‌دیده خود بریزید.
21- معالجه ریشه
اگر دندان شما حساسیت خیلی شدیدی دارد و با هیچ یک از روشها درمان نمی شود، مجبورید به سراغ عصب کشی دندان بروید. در این روش که در دندانپزشکی انجام می شود ریشه دندان یا عصب آن نابود می شود و دیگر شما دردی را حس نخواهید کرد.
22- جراحی پیوند لثه
یکی دیگر از علل حساسیت دندان تحلیل لثه است. اگر لثه تحلیل رفته باشد، جراحی لثه از ریشه دندان محافظت کرده و حساسیت را کاهش می دهد. در صورتی که بیماری‌های لثه یا مسواک زدن به صورت محکم و خشن موجب تحلیل رفتن لثه‌ها شود، ریشه دندان نمایان شده و بافت سیمان دندانی (سمنتوم) به تدریج فرسایش می یابد.
منبع : آسان طب
درمان حساسیت دندان
به گزارش مجله پزشکی آسان طب حساسیت دندان یا حساسیت عاج دندان بعد از خوردن غذا یا نوشیدنی سرد و یا رسیدن هوای سرد به آن، خودش را نشان می دهد. دلیل این مشکل اینست که در زیر مینای دندان شما مجرا های ریز و پر از مایعی وجود دارد که به طور مستقیم به مغز دندان راه دارد. وقتی مینای دندان از بین برود، خوردن، نوشیدن و تنفس هوای سرد باعث درد گاهی یا دائمی آن می شود. مسواک زدن های شدید، دندان قروچه، خوردن خوراکی های اسیدی و … همگی پوشش محافظ دندان را نابود کرده و انتهای مجرا را لخت و آسیب پذیر می کند. همچنین در برخی موارد ترک خوردن دندان و یا افتادن مقداری از پر شدگی های دندان باعث لخت شدن بخش گوشتینه می شود. به همه این دلایل مایع درون دندان سریع به حرکت در می آید و باعث تیر کشیدن و درد دندان می شود. همچنین لازم است بدانید که حساسیت دندان در برابر سرما است. اگر دندان شما دربرابر گرما درد میگیرد ممکنست دچار التهابات لثه شده باشید.
1- مسواک زدن آرام
برخی افراد تصور می کنند اگر مسواک را سفت بر روی دندان بکشند، دندان شان اصلا خراب نمی شود و همیشه سالم می ماند. اما باید بدانید نه تنها این باور اشتباه است، بلکه مسواک زدن شدید باعث از بین رفتن مینای دندان و حساسیت دندان می شود.
2- مسواک های نرم
جنس مسواک شما برای محافظت از مینای دندان بسیار مهم است. خیلی از مسواک ها اصولی ساخته نشده اند، خیلی ها هم واقعا سفت هستند. اگر شما دچار حساسیت دندان شده اید حتما از داروخانه مسواک خیلی نرم خریداری کنید. دقت کنید مسواک های مدیوم یا متوسط هم مشکل شما را بدتر می کند. باید روی مسواک کلمه “خیلی نرم” نوشته شده باشد.
3- خمیر دندان ضد حساسیت
اگر دچار حساسیت دندان شده اید برای مدتی از خمیر دندان ضد حساسیت استفاده کنید تا وضعیت تان بهبود یابد. حتما خمیردندان حاوی فلوراید مخصوص دندان های حساس را بخرید. خمیر دندان های ضد جرم یا خمیر دندان سفید کننده دهان حساسیت شما را چند برابر می کند. شما حتی میتوانید قبل از خواب به ریشه دندان که در معرض هوا قرار گرفته، لایه ای نازک از خمیردندان ضدحساسیت بمالید. بعضی از خمیر دندان‌ها حاوی یک ترکیب فعال به نام نیترات پتاسیم هستند که به مسدود کردن منافذ ریزی که در عاج دندان وجود دارند، کمک خواهند کرد.
4- دهانشویه ها
برای درمان حساسیت دندان و پیشگیری از آن میتوانید از انواع دهانشویه ها کمک بگیرید. سعی کنید هر شب یا حداقل هفته ای سه شب دهان تان را با دهانشویه های مفید و معتبر بشویید تا از مینای دندان شما حفاظت شود. دهانشویه های فلوراید، دهانشویه های گیاهی و … همگی میتوانند در این زمینه به شما کمک کنند.
5- غذاهای اسیدی ممنوع
برای درمان حساسیت دندان ها، از خوردن نوشیدنی و غذاها و خوراکی های اسیدی بپرهیزید و مصرف آنها را به حداقل برسانید. مواد اسیدی با تحلیل مینا و آزار عاج دندان باعث بروز درد می شوند. از مصرف غذاهای خیلی ترش، نوشابه ها و میوه هایی مثل لیمو و پرتقال خودداری کنید.
6- محافظ های دندان
کسانیکه عادت دارند در خواب دندان قروچه می کنند برای درمان حساسیت دندان باید از محافظ های دندان استفاده کنند. این محافظ ها حالت پلاستیکی داشته و باید شب ها آن را داخل دهان تان بگذارید.
7- خوراکی های سرد ممنوع
تا زمانی که وضع دندان تان بهتر نشده به دمای چیزی که می خورید دقت کنید. سعی کنید دمای نوشیدنی ها و خوراکی هایتان به دمای اتاق نزدیک باشد. یعنی نه سرد باشد و نه گرم. همچنین اگر به بیرون از منزل می روید و هوا سرد است یا ماسک بزنید یا دست تان را جلوی دهان بگیرید و زیاد حرف نزنید تا هوای سرد وارد دهان تان نشود.
8- مصرف شیر و لبنیات
برای تقویت دندان و محکم شدن آن باید به اندازه کافی به بدن تان کلسیم برسانید. پس سعی کنید به اندازه کافی شیر و لبنیات بخورید. چون هر چه کلسیم بدن شما کمتر باشد، دندان ها بیشتر در معرض آسیب قرار خواهد گرفت.
9- درمان رفلاکس معده
رفلاکس معده خود را برای بهبود حساسیت دندان، درمان کنید. چون همین رفلاکس معده و اسید معده باعث خرابی دندان و حسیات دندان می شود. ( روشهای درمان رفلاکس معده را در این قسمت بخوانید. )
10- فرآیندهای پزشکی
برخی از فرآیندهای پزشکی هم برای درمان حساسیت دندان مفید است. باندینگ، روکش و پرکردگی قالبی دندان (اینلِی) و … می توانند ترک یا پوسیدگی دندان که باعث حساسیت می شوند را ترمیم کنند. البته این موضوع را دندانپزشک تشخیص می دهد.
11- ژل یا وارنیش فلوراید
فلورایدتراپی یا مالیدن موادی حاوی فلوراید توسط دندانپزشک می تواند حساسیت شما را کاهش دهد. دندانپزشک می‌تواند بر روی نقاط حساس دندان‌های شما پوششی از مواد ضد حساسیت از قبیل لاک فلوراید یا حتی رزین‌های پلاستیکی بگذارد.
12- جلوگیری از پلاک روی دندان
افزایش پلاک دندان، موادی اسیدی را ایجاد می‌کند که به نوبه خود موجب تحریک و حساسیت عصب می‌شوند. دندانهایتان را دوبار در روز مسواک کنید. حرکت مسواک در جهت بالا به پایین باشد تا پلاک به طور صحیح و مؤثر از بین برود. مسواک زدن دندانهایتان بیش از دو بار در روز و بلافاصله پس از خوردن غذا باعث آسیب دیدن مینای دندان می‌شود و همین به افزایش حساسیت دندان کمک خواهد کرد. همچنین سعی کنید بعد از خوردن هر چیزی به عنوان میانوعده دهانتان را با آب بشویید.
13- جوش شیرین
مینای آسیب‌دیده، دندان‌ها را در معرض خطر حساسیت قرار می‌دهد. اگر ترشح بزاق در دهانتان کم یا بیش از حد باشد، ممکن است دندان‌ها ضعیف شوند و مشکل حساسیت بدتر می‌شود. این پودر تولید بزاق دهان را کنترل می کند. جوش شیرین نه تنها باعث کاهش درد ناشی از حساسیت دندان می‌شود، بلکه دندان‌های شما را نیز روشن و سفید نگه می‌دارد. خلاص شدن از رسوبات لکه و پلاک که باعث پوسیدگی دندان ها، حساسیت دندان‌ها و زرد شدن دندان‌ها می‌شود، از مزایای جوش شیرین است. برای درمان حساسیت دندان میتوانید یک چهارم قاشق چایخوری جوش شیرین را با یک چهارم لیتر آب مخلوط کنید. سپس این ترکیب را خوب هم زده و بعد با آن دهان خود را آبکشی کنید یا با آن دندان‌ها را مسواک بزنید. مخلوط جوش شیرین و سرکه نیز در درمان حساسیت دندان موثر است. برای اینکار باید جوش شیرین را با مقداری نمک، چند قطره سرکه و ۴/۱ لیوان آب مخلوط کنید. سپس دندان‌ها را به مدت ۲ دقیقه بشویید.
14- زنجبیل
یکی دیگر از راههای درمان حساسیت دندان و کاهش درد آن، استفاده از زنجبیل است. شما میتوانید آب زنجبیل مصرف کنید و این آب را روی دندان‌های حساس خود قرار دهید. بهتر است این کار را قبل از رفتن به رخت خواب انجام دهید. همچنین میتوانید دمنوش زنجبیل را در دهان تان غرغره کرده و نگه دارید.
15- عصاره وانیل
عصاره وانیل آرام بخش بوده و می‌تواند درد را کم کرده و حساسیت را کنترل کند. برای درمان حساسیت دندان میتوانید توپ پنبه را در عصاره وانیل خیس کنید و آن را روی دندان‌های حساس خود قرار دهید. اجازه بدهید به مدت چند دقیقه بماند تا درد و ناراحتی کم شود.
16- سپری از جنس خمیر دندان
سپر خمیردندان نیز به شما کمک می‌کند تا دندان‌ها را در مقابل بروز حساسیت محافظت کنید. هنگامی که به رختخواب می‌روید، باید کمی خمیر دندان را به انگشتان خود زده و بعد آن را روی دندان‌های حساس خود بمالید.
17- آب گرم و نمک
یک لیوان از مخلوط آب گرم و نمک به درمان حساسیت دندان شما کمک زیادی می کند. یک قاشق چایخوری نمک را با یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و دهان خود را با آن به طور کامل شستشو دهید. با این کار شما میتوانید با باکتری‌هایی که سبب بروز حساسیت دندان می‌شوند، مبارزه کنید.
18- میخک
میخک دارای خواص ضد باکتری، ضد التهابی، بی‌حس‌کننده و آنتی‌اکسیدانی است که به درمان حساسیت دندان شما کمک می کند. روغن میخک یک داروی بی‌حسی به عنوان مسکن درد و حساسیت دندان است. شما میتوانید میخک کامل را روی دندان حساس خود نگه دارید تا زمانی که کاملا جویده شود. بعد آن را دور بریزید. همچنین میتوانید چند قطره روغن میخک را با یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و آن را به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
19- سیر
برای درمان حساسیت دندان سیر را بر روی دندان آسیب دیده خود قرار دهید. سیر دارای خواص آنتی‌بیوتیکی است که می‌تواند به کاهش درد کمک کند. برای اینکار کافیست یک حبه سیر را له کرده و ان رابا نمک سیاه مخلوط کنید. سپس آن را بر روی دندان حساس خود بگذارید. اگر دوست دارید میتوانید یک یا دو حبه سیر را برای رسیدن به نتیجه بهتر بخورید.
20- پیاز
پیاز دارای خواص ضد میکروبی و ضدعفونی‌کننده است که به درمان حساسیت دندان کمک می کند. میتوانید یک پیاز خام را در دهان خود گذاشته و آن را برای کاهش درد بجوید. یک روش دیگر هم آنست که میتوانید آب پیاز را روی دندان آسیب‌دیده خود بریزید.
21- معالجه ریشه
اگر دندان شما حساسیت خیلی شدیدی دارد و با هیچ یک از روشها درمان نمی شود، مجبورید به سراغ عصب کشی دندان بروید. در این روش که در دندانپزشکی انجام می شود ریشه دندان یا عصب آن نابود می شود و دیگر شما دردی را حس نخواهید کرد.
22- جراحی پیوند لثه
یکی دیگر از علل حساسیت دندان تحلیل لثه است. اگر لثه تحلیل رفته باشد، جراحی لثه از ریشه دندان محافظت کرده و حساسیت را کاهش می دهد. در صورتی که بیماری‌های لثه یا مسواک زدن به صورت محکم و خشن موجب تحلیل رفتن لثه‌ها شود، ریشه دندان نمایان شده و بافت سیمان دندانی (سمنتوم) به تدریج فرسایش می یابد.
منبع : آسان طب