عکس تمام ضریح های حرم مطهر رضوی - نسخه‌ی قابل چاپ +- مشاوره خانواده آنلاین رایگان عطاملک (https://atamalek.ir) +-- انجمن: حیات طیبه (https://atamalek.ir/forum-15.html) +--- انجمن: هنر (https://atamalek.ir/forum-119.html) +--- موضوع: عکس تمام ضریح های حرم مطهر رضوی (/thread-5475.html)

عکس تمام ضریح های حرم مطهر رضوی - ADMIN - ۱۳۹۳-۱۱-۲۴ در دوره‌های مختلف ضریح‌های متفاوتی بر روی سنگ مزار امام علی بن موسی‌الرضا علیه السلام قرار داده شد.  حرم امام علی بن موسی الرضا علیه السلام، دربرگیرنده آرامگاه هشتمین امام شیعیان در شهر مشهد، ایران است. این مجموعه در سال ۱۳۹۲ خورشیدی ۷۰ هکتار مساحت داشته و دارای ۲۶ رواق (بنای سرپوشیده) و ۹ صحن (فضای باز) و ۶ مدخل ورودی به نام بست است. عکسی قدیمی از مسجد گوهرشاد و حرم امام رضا علیه السلام در دوردست حرم امام علی بن موسی الرضا علیه السلام پیش از گسترش و توسعه این عکس از ضلع جنوب شرقی در سال ۱۲۹۰ برداشته شده و روز بعد از واقعه توپ بستن گنبد به وسیله ارتش روس‌های تزاری را نشان می‌دهد. آثار تخریب در جای جای گنبد طلا به چشم می‌خورد. علی بن موسی الرضا علیه السلام در ۱۱ ذیقعده سال ۱۴۸ قمری در مدینه متولد شد و در سن ۵۵ سالگی به دست مامون عباسی کشته شد. در ادب فارسی روضه به معنی باغ و گلستان و گلزار است و محل مضجع و در برگیرنده پیکر علی بن موسی‌الرضا را روضه منوره می خوانند. این مکان شامل فضایی مربع شکل که مساحت آن ۱۸۹٫۰۳ متر مربع بوده که از این فضا ۱۷٫۱۵ متر مربع آن مساحت ضریح می باشد. روضه منوره از طریق چهار صفه بزرگ در چهار جانب به داخل و خارج حرم مرتبط می شود. شرح درگذشت در مورد تاریخ درگذشت امام علی بن موسی علیه السلام (رضا) اختلاف نظر وجود دارد. او در روز جمعه یا دوشنبه آخر صفر یا ۱۷ یا ۲۱ ماه مبارک رمضان یا ۱۸ جمادی‌الاولی یا ۲۳ ذیقعده یا آخر همین ماه در سال ۲۰۳ یا ۲۰۶ یا ۲۰۲ ه‍. ق درگذشته‌است. شیخ صدوق در عیون اخبارالرضا تاریخ صحیح را ۲۱ ماه رمضان، روز جمعه سال ۲۰۳ هجری می‌داند. وفات او در طوس و در یکی از روستاهای نوقان به نام سناباد یا سناآباد اتفاق افتاد. او به دست مأمون کشته شد و بدن او را بالای سر هارون الرشید دفن کردند. (پای علی بن موسی علیه السلام بالای سر هارون است.) بعد از این اتفاق آن محل به نام مشهد الرضا (محل شهادت رضا) نامیده شد. شیعیان شروع به زیارت و بازدید از مدفن او کردند. دعبل خزاعی مجاورت قبرهای علی بن موسی (رضا) و هارون الرشید را در یکی از شعرهای خود توصیف‌کرده‌است. دو بیت از آن شعر بر روی کاشیکاری دیوار در قسمت بالای سر ضریح نوشته‌شده که متن آن چنین است: شعری از دعبل خزاعی در حرم      قبران فی طوس خیر الناس کلهم           و قبر شرهم هذا مِنَ العِبَرِ     ما ینفع الرجس من قرب الزکی و ما         علی الزکی بقرب الرجس من ضرر ترجمه: در طوس دو قبر قراردارد، یکی بهترین مردم         و قبر بدترین آنان؛ این است از عبرتهای روزگار نه ناپاک از نزدیکی به فرد پاک سودی می‌برد و نه  شخص پاک از نزیکی به شخص ناپاک ضرری در ادامه‌ی گزارش به تاریخچه‌ی ضریح‎هایی که تاکنون بر روی مرقد امام رضا(علیه السلام) نصب شده اند می‌پردازیم. ضریح دومین ضریح حضرت، ضریح فولادی مرصع است که در سال ۱۱۶۰ ه. ق. ساخته شد و واقف آن شاهرخ میرزا (فرزند رضا قلی میرزا) نوه نادرشاه افشار می‌باشد. این ضریح تا سال ۱۳۷۹ شمسی در طبقه فوقانی و بر فراز سنگ مزار قرار داشت تا اینکه در سال ۱۳۷۹ شمسی همزمان با نصب ضریح پنجم به طبقه تحتانی (داخل سرداب) انتقال یافت. ضریح فولادی ساده‌ای به ابعاد ۳*۴ متر و ارتفاع حدود ۲ متر است. این ضریح مربوط به عهد قاجاریه است و در عصر سلطنت فتحعلی شاه قاجار در سال ۱۲۳۸ ه. ق روی ضریح نگین نشان در حرم جای گرفت. این ضریح مزین به طوق و گوی طلای جواهر نشان است و در طرف پایین پا، در مرصع تقدیمی فتحعلی شاه قاجار نصب شده بود اما پس از مدتی به علت پوسیدگی پایه‌ها و تزلزلی که در ارکان آن به عمل آمده بود، در سال ۱۳۳۸ ه. ش برچیده شد و به موزه انتقال یافت و به جای آن ضریح چهارم روی ضریح نگین نشان (ضریح دوم) نصب شد. محمد ولیخان اسدی نایب التولیه به همراه تعدادی از رجال سیاسی و نظامی مشهد در تاریخ ۱۳۱۱ در حال تعویض جعبه چوبی مرقد علی بن موسی الرضا علیه السلام در دوره‌های مختلف ضریح‌های متفاوتی بر روی سنگ مزار علی بن موسی‌الرضا علیه السلام قرار داده شد. اولین ضریح: اولین ضریح مربوط به سده دهم هجری قمری از جنس چوب و طلا و نقره بوده است که در زمان شاه طهماسب صفوی در سال ۹۵۷ هجری قمری بر روی مزار قرار داده‌اند که در کتیهٔ دور آن سوره هل اتی به خط ثلث نوشته شده بود. دومین ضریح: پس از فرسوده شدن ضریح نخستین، دومین ضریح از جنس فولاد مرصع معروف به نگین‌نشان در سال ۱۱۶۰ هجری قمری توسط شاهرخ میرزا نوهٔ نادرشاه افشار به حرم هدیه گردید که مزین به یاقوت و زمرد بود و هم‌اکنون در زیر ضریح چهارم در سرداب بر روی مزار قرار دارد. دومین ضریح حضرت، ضریح فولادی مرصع است که در سال ۱۱۶۰ ه. ق. ساخته شد و واقف آن شاهرخ میرزا (فرزند رضا قلی میرزا) نوه نادرشاه افشار می‌باشد. این ضریح تا سال ۱۳۷۹ شمسی در طبقه فوقانی و بر فراز سنگ مزار قرار داشت تا اینکه در سال ۱۳۷۹ شمسی همزمان با نصب ضریح پنجم به طبقه تحتانی (داخل سرداب) انتقال یافت. سومین ضریح: در سال ۱۲۳۸ هجری قمری در زمان فتحعلی شاه ضریح فولادی ساده‌ای به ابعاد ۳ در ۴ متر به ارتفاع دو متر بر روی ضریح دوم نصب شد که این ضریح دارای ورقه‌های طلاکوب و طوق‌های طلای جواهر نشان می‌باشد و بر روی آن سوره هل اتی و یس به خط ثلث نوشته شده‌است که در سال ۱۳۳۸ هجری شمسی به علت پوسیدگی پایه‌هایش به موزه آستان قدس رضوی انتقال داده شد. عکسی از حرم در سال ۱۳۰۰ قمری که موقعیت ضریح سوم را نسبت به بنا مشخص می‌کند و همانطور که در عکس مشاهده می‌کنید ضریح در مرکز بنا واقع نشده‌است و سمت چپ تصویر تنگنایی به وجود آمده‌است که در سال ۱۳۴۴ این تنگنا با تراشیدن دیوارهای اطراف بهبود وسیع‌تر گردید. ضریح فولادی ساده‌ای به ابعاد ۳*۴ متر و ارتفاع حدود ۲ متر است. این ضریح مربوط به عهد قاجاریه است و در عصر سلطنت فتحعلی شاه قاجار در سال ۱۲۳۸ ه. ق روی ضریح نگین نشان در حرم جای گرفت. این ضریح مزین به طوق و گوی طلای جواهر نشان است و در طرف پایین پا، در مرصع تقدیمی فتحعلی شاه قاجار نصب شده بود اما پس از مدتی به علت پوسیدگی پایه‌ها و تزلزلی که در ارکان آن به عمل آمده بود، در سال ۱۳۳۸ ه. ش برچیده شد و به موزه انتقال یافت و به جای آن ضریح چهارم روی ضریح نگین نشان (ضریح دوم) نصب شد. چهارمین ضریح: چهارمین ضریح به نام ضریح طلا و نقره معروف به شیر و شکر در سال ۱۳۳۸ هجری شمسی به ابعاد ۴ در ۳٫۶ و ارتفاع ۳٫۶ بر روی مزار جایگزین ضریح سوم به نحوی که ضریح دوم را دربر می‌گیرد بر روی مزار قرار داده شد و هم‌اکنون در سرداب بر روی سنگ مزار قرار دارد. پنجمین ضریح: پس از برگزاری مسابقهٔ هنری طرح محمود فرشچیان هنرمند و مینیاتوریست معروف ایرانی، برنده شد و در بین سال‌های ۱۳۷۲-۱۳۷۹ ضریح به وزن ۱۲ تن و ابعاد ۴٫۷۸ در ۳٫۷۳ به ارتفاع ۳٫۹۶ از فولاد و چوب گردو ساخته شد و به مدت ۵۵ روز از ۱۳۷۹/۱۰/۲۱ تا ۱۳۷۹/۱۲/۱۶ عملیات نصب سنگ سبز رنگ و ضریح پنجم در طبقه همکف حرم قرار به طول انجامید. بر روی این ضریح سوره هل اتی و یس با خط ثلث طلا و نقره نوشته شده است و در چهار جهت ضریح ۱۴ محراب به نشان چهارده معصوم که همگی به یک محراب بزرگ‌تر که آن نیز به کلمه الله ختم می‌شود، قرار دارد. این حرم اکنون به شکل فعلی است: منبع: باشگاه خبرنگاران