۱۴۰۰-۴-۳، ۰۸:۰۱ صبح
سایبرپژوه– شبکه اجتماعی یکی از مفاهیم عجیب و غریبی است که مبدا پیدایش آن مورد اختلاف است. شاید در ذهن اکثر ما، اندیشیدن در مورد ریشه عبارت “شبکه اجتماعی” یا “رسانه اجتماعی” یادآور فضای مجازی و اپلیکیشنهای شناخته شده آن باشد. ممکن است ذهنتان به سمت چترومها برود؛ چتروم یکی از شناختهشدهترین و قدیمیترین زیرساختهای ارتباط مجازی است؛ اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید سابقه چتروم به ستون مخاطبین روزنامههای قرن هجدهم میلادی باز میگردد؛ یعنی کامنتهایی که کاربران در مورد مباحث مطرحه برای روزنامه ارسال میکردند و روز بعد به چاپ میرسید. کنش و واکنشهای مکتوب در این چتروم آنالوگ، بعضا ماهها به طول میانجامید.
اواخر قرن۲۰ و با پیدایش اینترنت، سایت اینترنتی SixDegrees.com یکی از اولین اصول ارتباط مجازی شبکه محور را ارائه کرد. نخستینبار امکان تعریف “پروفایل” در این سرویس برای کاربران فراهم شد. هر چند ایده این سایت در آن دوره مورد استقبال قرار نگرفت اما پنج سال بعد «فرنداستر» با ۷ میلیون و «مای اسپیس» با ۲ میلیون کاربر چراغ شبکههای اجتماعی را روشن کردند. در همین سال یعنی ۲۰۰۴ میلادی، مارک زاکربرگ نیز سرویس شبکه اجتماعی خود را در خوابگاه دانشگاه راهاندازی کرد. سال ۲۰۰۶، فیسبوک به صورت عمومی ارائه شد و در کمتر از یک دهه، فعالیت در شبکههای اجتماعی در لایف استایل بخش اعظمی از مردم جهان نهادینه شد.
پشتپرده این سرویسهای رایگان و جذاب متعدد، توجه متفکرین و تحلیلگران صاحبنام دنیا را به خود جلب کرده است؛ بسیاری از افرادی که خود پایهگذار این صنعت پردرآمد بوده، یا از طراحان اصلی سرویسهای محبوب اینترنتی هستند، امروز به منتقدان جدی این حوزه تبدیل شدهاند. مستند پژوهشی «معضل اجتماعی» محصول سال ۲۰۲۰ میلادی، نگاه متفاوتی به پشتپرده طراحی شبکههای اجتماعی داشته است.
اواخر قرن۲۰ و با پیدایش اینترنت، سایت اینترنتی SixDegrees.com یکی از اولین اصول ارتباط مجازی شبکه محور را ارائه کرد. نخستینبار امکان تعریف “پروفایل” در این سرویس برای کاربران فراهم شد. هر چند ایده این سایت در آن دوره مورد استقبال قرار نگرفت اما پنج سال بعد «فرنداستر» با ۷ میلیون و «مای اسپیس» با ۲ میلیون کاربر چراغ شبکههای اجتماعی را روشن کردند. در همین سال یعنی ۲۰۰۴ میلادی، مارک زاکربرگ نیز سرویس شبکه اجتماعی خود را در خوابگاه دانشگاه راهاندازی کرد. سال ۲۰۰۶، فیسبوک به صورت عمومی ارائه شد و در کمتر از یک دهه، فعالیت در شبکههای اجتماعی در لایف استایل بخش اعظمی از مردم جهان نهادینه شد.
پشتپرده این سرویسهای رایگان و جذاب متعدد، توجه متفکرین و تحلیلگران صاحبنام دنیا را به خود جلب کرده است؛ بسیاری از افرادی که خود پایهگذار این صنعت پردرآمد بوده، یا از طراحان اصلی سرویسهای محبوب اینترنتی هستند، امروز به منتقدان جدی این حوزه تبدیل شدهاند. مستند پژوهشی «معضل اجتماعی» محصول سال ۲۰۲۰ میلادی، نگاه متفاوتی به پشتپرده طراحی شبکههای اجتماعی داشته است.