کهن‌ترین نسخه ترجمه‌دار قرآن + عکس

[kabootar]

کتاب -
کتابخانه مجلس شورای اسلامی با همکاری موزه توپقاپی‌سرای، به زودی نسخه‌برگردان دستنویس بسیار نفیسی از قرآن کریم را که یکی از زیباترین قرآن‌های جهان است منتشر می‌کند

به گزارش خبرآنلاین، این اثر که گنجی بی‌مانند و گوهری یگانه از هنر ایرانیان مسلمان به شمار می‌رود و همراه با متن قرآنی ترجمه و تفسیر آیات به زبان فارسی را در بردارد، بخشی است از تفسیری بر قرآن کریم به زبان فارسی (شامل نیمی از سوره کهف و سوره‌های مریم، طه، انبیاء و حج).


این دستنویس ارزشمند‌ که اصل آن به شماره 209 بخش خزینه امانت در کتابخانه کاخ‌موزه توپقاپی (استانبول) محفوظ است، کهن‌ترین نسخه ترجمه‌دار قرآن است که تاریخی مشخص دارد و چهارمین نسخة تاریخ‌دار فارسی است، سوای آنکه کتابت و نسخه‌آرایی آن جلوه­ای کم‌نظیر از هنر قدسی را به نمایش می‌گذارد و متن آن در شمار قدیم‌ترین تفاسیر فارسی قرآن است. عنوان اصلی این تفسیر معانی کتاب الله تعالی و تفسیره المنیر است و مؤلف آن «ابونصر احمد بن محمد بن حمدان بن محمد الحدّادی» است که در سال 484 ق در قید حیات نبوده است.





این نسخه نفیس را عثمان بن حسین ورّاق غزنوی در سال 484 ق کتابت و تذهیب کرده است. این نسخه که حاوی مجموعه‌ای از هنرهای عثمان وراق است، 283 برگ (476 صفحه) دارد و از آغاز و انجام کامل است. آغاز هر سوره با کتیبه‌ای مزیّن شده که این سرسوره‌ها هر یک با دیگری تفاوت دارند. درون هر یک از این کتیبه‌ها، نام و تعداد آیات سوره درج شده است. آیات قرآن به قلم درشت، با جوهر سیاه و به خط کوفی شرقی/ ایرانی نوشته شده است.


عثمان وراق، نسخة توپقاپی را به دستور سلطان ابوالمظفر ظهیرالدوله رضی‌الدین ابراهیم بن مسعود بن محمود بن سبکتکین پانزدهمین پادشاه از سلسلة غزنوی، کتابت کرده است. سفارش کتابت و تذهیب این تفسیر از سوی سلطان ابراهیم غزنوی، گویای اهمیت و شهرت این تفسیر در آن ادوار است. نسخة توپقاپی جلد هشتم از یک دورة چهارده‌جلدی است که تنها همین یک جلد از این دوره بر جای مانده و از سیزده مجلّد دیگر آن اطلاعی در دست نیست.


نسخه‌برگردان معانی کتاب الله تعالی و تفسیره المنیر در قطع رحلی و در اندازة اصل نسخه، همراه با مقدمة تفصیلی سید محمد عمادی حائری در تحلیل متن و جنبه‌های هنری این اثر، منتشر می‌شود. این مصحف بی‌نظیر، در 16 بهمن ماه در کتابخانة مجلس شورای اسلامی، با حضور رییس مجلس شورای اسلامی، رونمایی می شود.